ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΣΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΦΡΑΓΚΟ

ΔΑΝΕΙΑ ΣΕ ΕΛΒΕΤΙΚΟ ΦΡΑΓΚΟ – ΜΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Από τις 8 εως 10  Ιουνιου 2015 διοργανώθηκε στην Αθηνα το Συνεδριο Ευρωπαιων Δικηγορων από την Ευρωπαική Νομικη Επιτροπή για τα δικαιωματα των δανειοληπτων Ελβετικού Φραγκου . Στο συνέδριο έλαβαν  μέρος χώρες από όλη την Ευρώπη, όπου χορηγήθηκαν αυτά τα δανεια και συντομα θα κοινοποιηθούν και τα αποτελέσματα του Συνεδρίου, τα οποία αναμένουμε με ενδιαφερον . Στο Συνεδριο έλαβαν τον λόγο νομικοί, οικονομολόγοι, πανεπιστημιακοί, εκπρόσωποι ενώσεων καταναλωτών από Γαλλία, Πολωνία, Σερβία, Κροατία, Κύπρο, Βοσνία, Μαυροβούνιο, Βουλγαρία, Ισπανία και Ελλάδα.

 Από την Ελλάδα ομιλητές ήταν ο λέκτορας της Νομικής σχολής Πανεπιστημίου Αθηνων κ. Νικολόπουλος  Παναγιώτης, ο οποίος ανέλυσε τις δυνατότητες  που παρέχει το Ελληνικό Δικαιο για την προστασία των δανειοληπτών  και η δικηγόρος Νούκα Αριάδνη , η οποία παρέθεσε την νομολογια των Ελληνικών Δικαστηρίων αναφορικά με τα δανεια σε Ελβετικό φραγκο.

Το Συνεδριο ήρθε να προστεθεί στην εναρκτήρια προσπάθεια του Συλλόγου Δανειοληπτών Ελβετικού Φραγκου  με συγκεντώσεις και ημερίδες σε όλη την Ελλάδα προς ενημέρωση και συλλογική δραση, οι οποίες συνεχίζονται με αμείωτο ενδιαφέρον .

Το σημαντικό φαινόμενο των δανείων σε ελβετικό φραγκο που ήδη εξείχθηκε σε κοινωνικό προβλημα ξεκίνησε κατά τα έτη 2006 – 2009. Ηταν η χρονική περίοδος που έλαβε χώρα αθρόα προώθηση των δανείων σε Ελβετικό φράγκο, χρονική περίοδος υψηλής συναλλαγματικής ισοτιμίας του Ευρώ έναντι του Ελβετικού Φράγκου λόγω του διεθνούς νομισματικού κύρους του ευρώ .

Παρά το γεγονός ότι, η  κοινοτική  και  εθνική  νομοθεσία  επέβαλαν την  αυξημένη  υποχρέωση  για παροχή επαρκούς, ειδικής και εξειδικευμένης  πληροφόρησης , που κατ’ ελάχιστον   περιελάμβανε τις επιπτώσεις που θα είχε στις δόσεις και το κεφάλαιο του δανείου, μια σοβαρή υποτίμηση του ευρώ και τυχόν αύξηση του επιτοκίου του Ελβετικού φράγκου καθώς και τις μεθόδους αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου,  προκειμένου να  επιτευχθεί  ο  μεγαλύτερος δυνατός  μετριασμός των κινδύνων και οι εκάστοτε δανειολήπτες να είναι σε θέση να λαμβάνουν εμπεριστατωμένες και συνετές αποφάσεις  σ΄ ενα  τόσο  σοβαρό  ζήτημα,  όπως  ο  δανεισμός  τους  , η ενημέρωση τους εστιάστηκε αποκλειστικά  στη  χαμηλή  δόση  και  στο  χαμηλό  επιτόκιο λόγω  libor .

Αποτέλεσμα ήταν περί τις 70.000 δανειολήπτες να προχωρήσουν σ΄αυτό το είδος της δανειοδότησης χωρίς να έχουν την παραμικρή επίγνωση του μεγάλου κινδύνου που αναλάμβαναν έναντι μιας σοβαρής μεταβολής της ισοτιμίας ευρώ/ελβετικού φράγκου και  τον τρόπο που ένα  τέτοιο  γεγονός, θα μπορούσε να επιδράσει στην αποπληρωμή των δανείων τους.

Στην  πορεία  άρχισε  να  μεταβάλλεται  σοβαρότατα  η  ισοτιμία του  ελβετικού  φράγκου  εις βάρος του ευρώ, γεγονός που προκάλεσε  την  παρέμβαση  της  Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας, περί τα μέσα Σεπτεμβρίου 2011, η  οποία  προκειμένου  να  αναχαιτίσει  την  δραματική  ανατίμηση  του  ελβετικού  φράγκου  έθεσε   ανώτατη τιμή στην ισοτιμία του νομίσματός τους στο 1,220  έναντι  του  ευρώ , ενώ τον Ιανουαριο του 2015 κατήργησε τον ανωτέρω περιορισμό με αποτέλεσμα να κατακρημνηστεί το ευρώ εναντι του ελβετικού φράγκου και σήμερα η ισοτιμία να κυμαινεται στο 1 ευρώ/1 ελβετικό φραγκο περίπου .

Απόρροια  των  ανωτέρω,  ήταν  ο εγκλωβισμός των δανειοληπτών , οι οποίοι καλούνται πλέον να καταβάλουν μία αυξημένη μηνιαία δόση κατα 60% της αρχικής αλλά και να αποπληρώσουν συνολικό ποσό δανείων κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που πράγματι δανείστηκαν, αυξημένο κατά το ίδιο ποσοστό .  Αν θα θέλαμε να δώσουμε ένα αριθμητικό παράδειγμα, δανειολήπτης που δανείστηκε 124.000 ευρώ το 2008 και έχει καταβάλει 41.000 ευρώ μέχρι σήμερα, οφείλει άληκτο κεφάλαιο 170.358 ευρώ, δηλαδή επιβάρυνση κεφαλαίου κατά 87.358 ευρώ .   

Η Ελληνική Δικαιοσύνη με πρόσφατες οριστικές αποφάσεις καθώς και με αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων δικαιώνει τον ένα μετά τον άλλο τους δανειολήπτες που ζητούν δικαστική προστασία. Η αρχή έγινε με τις αποφάσεις των Πρωτοδικείων Ξάνθης (23/2014) και Κοζάνης (342/2014) που επανέφεραν την αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων των δανειοληπτών στα επίπεδα της ισοτιμίας εκταμίευσης, της ισοτιμίας του χρόνου δανεισμού τους.  Ακολούθησαν και άλλες αποφασεις από τα Πρωτοδικεία Αθηνών, Ρόδου, Ιωαννίνων, Λαμίας, Βόλου, Ναυπλίου, ενώ δικαστικές αποφασεις από τα πρωτοδικεία Θεσσαλονίκης και Ρεθύμνου ανέστειλαν πλειστηριασμούς της ακίνητης περιουσίας δανειολήπτών σε ελβετικό φράγκο . Στο σκεπτικό όλων αυτών των δικαστικών αποφάσεων,  κρίθηκε ότι ο όρος που προεβλεπε την αποπληρωμή του δανείου με τεθείσα  από τις τράπεζες συναλλαγματική ισοτιμία κρίθηκε καταχρηστικός, διότι παραβιάζει την αρχή της διαφάνειας, βασική αρχή του ενωσιακού και εθνικού δικαίου στις καταναλωτικές συμβάσεις.     

Αξίζει να σημειωθεί, πως το θέμα αντιμετώπισε και το Ευρωπαικό Δικαστήριο  ήδη από τον Απρίλιο του 2014, το οποίο αποφάνθη ότι, η  ρήτρα της συναλλαγματικής  ισοτιμίας  στις εν λόγω δανειακές συμβάσεις μπορεί  να  ελεγχθεί  ως  προς  την  καταχρηστικότητα  της,  όταν καταλύεται η αρχή της διαφάνειας, ήτοι όταν η ρήτρα είναι διατυπωμένη  κατά  τρόπο  που δεν  γίνονται  σαφείς και κατανοητοί για τον καταναλωτή οι οικονομικοί λόγοι που οδήγησαν στην εισαγωγή της στην σύμβαση καθώς  και  οι  οικονομικές  της συνέπειες.   

Τέλος, στην  πρόσφατη   οδηγία  2014/17/ΕΕ  του  Ευρωπαικού  Κοινοβουλίου  και  του  Συμβουλίου  της  4ης  Φεβρουαρίου  2014   έγινε  ρητή και  ειδική πρόβλεψη  για  την  δανειοδότηση  σε  συνάλλαγμα προκειμένου  να  προστατευθεί  ο  καταναλωτής, επιβάλλοντας στα  κράτη μέλη να μεριμνήσουν ώστε όταν μια σύμβαση πίστωσης αφορά δάνειο σε ξένο νόμισμα, τη στιγμή που συνάπτεται να υπάρχει το κατάλληλο κανονιστικό πλαίσιο, ώστε να διασφαλίζεται τουλάχιστον ότι υπάρχουν άλλες ρυθμίσεις που περιορίζουν τον συναλλαγματικό κίνδυνο στον οποίο είναι εκτεθειμένος ο καταναλωτής βάσει της σύμβασης πίστωσης.